Stilte, stigma, niet geloofd worden: dit is wat het zo moeilijk maakt om over geweld tegen vrouwen te praten. Voor vrouwen met een verstandelijke beperking zijn deze barrières zelfs nog groter – vooral als ze in instellingen wonen, gescheiden zijn van de rest van de samenleving, met niemand die wil luisteren.

Leven na geweld – rapport

Inclusion Europe lanceerde het rapport ‘Leven na geweld’, tijdens het congres in het Europees Parlement. Dit in de aanloop naar de Internationale Dag voor de uitbanning van geweld tegen vrouwen. Het congres wil barrières doorbreken: vrouwen met een verstandelijke beperking die vele jaren in instellingen hebben geleefd vertellen over hun ervaring en hoe dit hun leven beïnvloedde.

Geweld in instellingen ongezien

Een van de belangrijkste bevindingen van het rapport: een groot deel van het geweld waarvan vrouwen in instellingen last hebben, is structureel en blijft ongezien. Ervaringsdeskundige Mirjam Braspenning, die heeft geholpen het onderzoek uit te voeren, zegt: “Medicijnen krijgen tegen je wens in, niet mogen spreken, niet je eigen beslissingen mogen nemen: dit is allemaal geweld. En het klopt.”

Communiceren op eigen manier 

In tegenstelling tot bij lichamelijk geweld is er geen hulp beschikbaar voor ‘geestelijk’ geweld. Dus mensen passen zich op hun eigen manier aan. Volgens ervaringsdeskundige Dounia Bouchikhi: “Mensen vermijden bepaalde situaties. Ze vermijden nieuwe pijnlijke ervaringen. En ze communiceren op hun eigen manier. Eén persoon kan boos worden, iemand anders kan de hele dag doorslapen. Maar in feite vertellen ze je dat iets hen dwarszit: we moeten luisteren en proberen te begrijpen.”

Negatieve ervaringen

Zelfs vrouwen die uit een instelling zijn verhuisd, kunnen hun negatieve ervaringen niet snel vergeten. Voor Mirjam Braspenning: “Mijn grootste angst is dat ik teruggeplaatst zal worden in een instelling. Als ik me ergens goed over voel, ben ik ook bang dat dit goede gevoel van mij zal worden weggenomen.”

Aanbevelingen

In het rapport staan diepte-interviews met tien vrouwen. In het rapport staan ook aanbevelingen. Om te beginnen over inclusief onderwijs vanaf jonge leeftijd. En om een eind te maken aan de institutionalisering en het aparte zetten van vrouwen met een verstandelijke beperking.

Leven in instellingen is nog steeds een realiteit voor honderdduizenden mensen met een verstandelijke beperking. Het is belangrijk om alle soorten geweld te bestrijden. En er moeten evaluaties komen door mensen met een verstandelijke beperking zelf.