10 november 2020

Vijf jaar na aanscherpen Wajong: Goed bedoeld, maar totaal mislukt

Jongeren met een beperking zijn de dupe door de veranderingen aan de Wajong-uitkering van vijf jaar geleden. Dat zeggen onder meer belangenorganisaties in een rondgang van Nieuwsuur.
Zij zien dat jonggehandicapten door de aangescherpte regels tussen wal en schip vallen.

Tot 2015 kregen mensen met een handicap die niet makkelijk aan het werk konden, een Wajong-uitkering.
De uitkering bestaat nog, maar sindsdien zijn de regels zo streng geworden dat zelfs mensen met autisme of het Syndroom van Down er vaak niet voor in aanmerking komen.
Het was de bedoeling dat er zo meer jongeren met een beperking aan het werk zouden gaan.

Een van de jongeren die vijf jaar geleden op zoek moest gaan naar werk is Linda.
Ze heeft zwaar autisme.
Uiteindelijk lukte het haar om voor een paar uur per week werk te vinden.
Maar niet voor lang, vertelt ze in de video hieronder:
Ik ben m’n zelfvertrouwen helemaal kwijtgeraakt

In de praktijk pakt de strengere selectie slecht uit voor jonggehandicapten: ze zijn financieel slechter af en bovendien raken ze buiten beeld van instanties.
Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).
De verwachting van het SCP is dat deze groep als eerste getroffen zal worden door de (financiële) coronacrisis.
De groep jonggehandicapten zonder Wajong valt nu veelal onder de bijstandsregels en moet via de gemeente aan werk geholpen worden
Volgens de belangenorganisaties Landelijke Cliëntenraad, Iederin en FNV stelt de ondersteuning vanuit gemeenten, en ook werkgevers, te weinig voor.
FNV zegt dat gemeenten vaak andere prioriteiten stellen dan deze groep jongeren.
En werkgevers zouden deze groep er nu bovendien als eerste uit gooien.
Volgens de Cliëntenraad worden mensen richting de voedselbank geduwd.
Arbeidsgehandicapten zouden nu regelmatig onder het bestaansminimum terecht komen.
De drie belangenorganisaties willen dat jonggehandicapten die nauwelijks in staat zijn om te werken of om werk te behouden, weer een financiële zekerheid krijgen, in de vorm van een Wajong-uitkering.

Staatssecretaris past de wetgeving aan
Met de invoering van de wet die onder meer de Wajong strenger maakte, werd een bezuiniging van 1,7 miljard op de langere termijn verwacht.
Mede vanuit de gedachte dat de voormalige Wajongers vaker zouden gaan werken.
Volgens staatssecretaris Bas van ’t Wout (Sociale Zaken) zijn de baankansen voor jonggehandicapten wel gestegen.
Hoewel jonggehandicapten onder de Participatiewet, net als onder de Wajong, vaak in deeltijd werken en een tijdelijk contract hebben, zien we wel dat zij sinds 2015 vaker duurzaam (langer dan één jaar) aan het werk zijn, schrijft hij in een reactie.
Het SCP zwakt dit wat af: alle arbeidsbeperkten, zowel die met als zonder baan, zijn financieel slechter af dan als ze nog een Wajong-uitkering zouden krijgen.
De staatssecretaris zegt wel dat er nog veel werk valt te verzetten.
Daarom past hij de regels opnieuw aan, met het zogenoemde Breed Offensief.
De regels worden dan zo veranderd dat het makkelijker wordt voor werknemers om arbeidsbeperkten in dienst te nemen en het werken moet voor deze groep financieel aantrekkelijker worden.
Deze groep mensen is snoeihard gepakt door het kabinet van Rutte en Asscher.

Jasper van Dijk, SP-Kamerlid
Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt die kabinetsplannen echter niet ver genoeg gaan, zo blijkt uit een rondgang langs partijen.
CDA, D66, SP, GroenLinks, PvdA en ChristenUnie willen meer.
De meeste van deze partijen willen niet terug naar de oude situatie met een nationaal geregelde uitkering voor de groep die sinds 2015 buiten de boot valt, maar willen bijvoorbeeld wel dat er werkplekken geregeld worden.
Zo hebben CDA en SP het plan om een sociale werkplaats 2.0 op te richten.
Ook coalitiepartij CU vindt, ondanks dat het Breed Offensief als een eerste goede stap wordt gezien, dat er “in een volgend kabinet echt meer stappen gezet moeten worden” om de situatie te verbeteren.
En GroenLinks en D66 ergeren zich eraan dat deze groep nog steeds onder de strenge bijstandsregels valt.
PvdA en SP willen wel een nationale uitkering terug voor deze groep.
Het waren allemaal goede bedoelingen destijds toen de Wajong veranderd werd, mensen moesten niet worden opgesloten in een uitkering, maar het is totaal mislukt, zegt PvdA-Kamerlid Gijs van Dijk.
Deze groep mensen is snoeihard gepakt door het kabinet van Rutte en Asscher, aldus SP-Kamerlid Jasper van Dijk.

Bron: Nieuwsuur